ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ

Κόρη του Υδραίου πλοιάρχου Σταυριανού Πινότση και της επίσης υδραίας Σκεύως Κοκκίνη, που καταγόταν από εφοπλιστική οικογένεια, γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1771 στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης, όπου ο πατέρας της εκρατείτο για συμμετοχή στα Ορλοφικά. Στα 17 της παντρεύτηκε τον Σπετσιώτη πλοίαρχο Δημήτριο Γιάννουζα, από τον οποίο ονομάζετο και Δημητράκαινα. Το 1797, ο σύζυγός της σκοτώθηκε σε συμπλοκή με αλγερινούς πειρατές και η Λασκαρίνα σε ηλικία 26 ετών μένει χήρα με τρία παιδιά, τον Ιωάννη, τον Γεώργιο και την Μαρία.

Το 1801 παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον Σπετσιώτη καραβοκύρη Δημήτριο Μπούμπουλη και έγινε έκτοτε γνωστή ως Μπουμπουλίνα (η γυναίκα του Μπούμπουλη). Και ο δεύτερος σύζυγός της σκοτώθηκε σε σύγκρουση με αλγερινούς πειρατές το 1811, μεταξύ Μάλτας και Ισπανίας. Μαζί του απέκτησε τρία παιδιά, την Ελένη, την Σκεύω και τον Νικόλαο.

Με την περιουσία του συζύγου της, που ξεπερνούσε τα 300.000 τάλληρα, η Μπουμπουλίνα ασχολήθηκε με τα ναυτιλιακά κι έγινε μέτοχος σε διάφορα σπετσιώτικα πλοία. Όμως, το 1816 οι Οθωμανοί επεχείρησαν να κατάσχουν την περιουσία της, επειδή τα πλοία του συζύγου της μετείχαν υπό ρωσική σημαία στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1806. Με τη μεσολάβηση του ρώσου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Στρογκάνωφ και της μητέρας του Σουλτάνου Βαλιντέ κατόρθωσε να διασώσει την περιουσία της.

Στην Κωνσταντινούπολη φαίνεται ότι μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819, αλλά το γεγονός αμφισβητείται, καθώς είναι γνωστό ότι η οργάνωση δεν έκανε ποτέ μέλη της, γυναίκες. Μόλις η Μπουμπουλίνα επέστρεψε στις Σπέτσες διέταξε τη ναυπήγηση του πλοίου «Αγαμέμνων», για το οποίο δαπάνησε 25.000 δίστηλα. Με μήκος 48 πήχεις (περίπου 34 μέτρα) και εξοπλισμένο με 18 κανόνια, ο «Αγαμέμνων» καθελκύστηκε το 1820 και ήταν το μεγαλύτερο πλοίο που έλαβε μέρος στην Επανάσταση.

Ο Εθνικός Ξεσηκωμός βρήκε την Μπουμπουλίνα «πεντηκοντούτιδα, ωραίαν, αρειμάνιον ως αμαζόνα, επιβλητικήν καπετάνισσαν, προ της οποίας ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρει», όπως τη σκιαγράφησε ο δημοσιογράφος και ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων. Ξόδευε την περιουσία της, όχι μόνο για τη διατήρηση των πλοίων της, αλλά και για τα στρατεύματα στην ξηρά. Συμμετείχε με το πλοίο της «Αγαμέμνων» στον αποκλεισμό του Ναυπλίου και ανεφοδίασε με δικές της δαπάνες τους υπερασπιστές του Άργους. Σε μια έφοδο των Τούρκων υπό τον Κεχαγιάμπεη σκοτώθηκε ο γιος της Ιωάννης Γιάννουζας. Στη συνέχεια έλαβε μέρος στον αποκλεισμό της Μονεμβασίας, στην πολιορκία και την άλωση του Ναυπλίου και της Τριπόλεως, στην οποία εισήλθε πάνω σε λευκό ίππο και έσωσε τα χαρέμια του Χουρσίτ Πασά από τη μήνη των πολιορκητών.

Μετά την άλωση του Ναυπλίου, το Νοέμβριο του 1822, η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε στην πόλη (έδρα της προσωρινής κυβέρνησης), όπου έζησε έως τα μέσα του 1824. Εκδιώχθηκε από το Ναύπλιο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όταν πήρε το μέρος του φυλακισμένου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με τον οποίο είχε συγγενέψει, από το γάμο της κόρης της Ελένης με τον γιο του Πάνο. Οι κυβερνητικοί σκότωσαν τον γαμπρό της και από την ίδια αφαίρεσαν το κομμάτι γης που της είχαν δώσει για τις υπηρεσίες της στον Αγώνα.

Έτσι, η Μπουμπουλίνα επέστρεψε πικραμένη στις Σπέτσες και εγκαταστάθηκε στο σπίτι του δεύτερου συζύγου της, μόνη με τα υπολείμματα της περιουσίας της, μέχρι το τέλος της ζωής της, που δεν άργησε να έλθει. Τον Μάιο του 1825 ο γιος της Γεώργιος Γιάννουζας κλέφτηκε με την Ευγενία Κούτση, κουνιάδα του ετεροθαλούς αδελφού της Μπουμπουλίνας, Λάζαρου Ορλόφ. Ο Ορλόφ, συνοδευόμενος από μέλη της οικογένειας Κούτση, πήγε στο σπίτι της Μπουμπουλίνας σε αναζήτηση της Ευγενίας. Στη λογομαχία που ακολούθησε, κάποιος πυροβόλησε και χτύπησε στο μέτωπο την Μπουμπουλίνα, που έπεσε νεκρή (22 Μαΐου). Δεν έχει διαλευκανθεί αν ήταν τυχαίο περιστατικό ή δολοφονία. Τα οστά της εναποτέθηκαν στον ιδιόκτητο ναΐσκο του Αγίου Ιωάννου.

Οι απόγονοι της Μπουμπουλίνας δώρισαν το πλοίο «Αγαμέμνων» στο νεοσύστατο κράτος, το οποίο έγινε η ναυαρχίδα του Ελληνικού Στόλου με το όνομα «Σπέτσαι». Ανατινάχθηκε από τον Ανδρέα Μιαούλη στον Πόρο κατά τη διάρκεια των πολιτικών ταραχών της 29ης Ιουλίου 1831. Το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες είναι σήμερα Μουσείο. Περιλαμβάνει συλλογή όπλων, επιστολές και άλλα αρχεία, παλιά βιβλία, πορτραίτα της Μπουμπουλίνας, προσωπικά της αντικείμενα, έπιπλα και διακρίσεις που τις είχαν απονείμει κυρίως ξένες κυβερνήσεις.

Μεταθανάτια έλαβε τον τίτλο του ναυάρχου από τη Ρωσία, πρωτοφανής τιμή για γυναίκα. Το 2018, ήταν η σειρά της πατρίδας της να τήν τιμήσει. Με απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΦΕΚ 373, Τεύχος Γ, της 11 Απριλίου), της απονεμήθηκε ο βαθμός του υποναυάρχου επί τιμή, ο Πολεμικός Σταυρός Α ‘ Τάξεως και το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων, για « τον απαράμιλλο ηρωισμό της, την αυτοθυσία και την αφοσίωση που επέδειξε προς το Ελληνικό Έθνος, τα οποία την κατέστησαν στη μνήμη όλων των Ελλήνων και Ελληνίδων ως Εθνικό ιδεώδες», σύμφωνα με το αιτιολογικό της απόφασης


Στοιχεία: sansimera.gr

Αφιερωμένο στον Καπετάν Τέλλο Άγρα!

Τα περιστέρια ένα πρωί δεν είχανε χαρά ήταν στην στέγη ενός σπιτιού και κλαίγανε και στο διαβάτη λέγανε: Αλίμονο που χάσαμε δύο ανήσυχα φτερά!

Να μην τα πήρε ο άνεμος; Μην ξαποσταίνουν κάπου; Μην έπεσαν στη γης; Τ” αδέρφι μας δεν φαίνεται και τώρα πως θα πάμε; Άσπρο καράβι, όλα μαζί, στον αέρα της αυγής; Κι ένας μικρός κορυδαλλός τραγούδησε απ” το ύψος.

Να μην το περιμένετε, τι δεν θα ξαναρθή . Πολύν καιρό εχάρηκεν αξένοιαστο μαζί σας, μα ήρθεν η ώρα της οργής, η ώρα να υψωθή. Περιστεράκι μια βραδυά κοιμήθηκ” αυτού κάτου, και την αυγή εξύπνησε αητός.

Έχετε γειά ! Πήγε ψηλά κι ευφραίνει τα ματωμένα του φτερά στη βρύση του φωτός..

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

(Κάλλας-Τέλλος Άγρας-Νικηφόρος)

Έλληνας στρατιωτικός, γνωστός και ως Τέλλος Άγρας, από τις ηρωικότερες φυσιογνωμίες του Μακεδονικού Αγώνα.

Ο Σαράντος Αγαπηνός, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1880 στο Ναύπλιο, όπου ο πατέρας του Ανδρέας Αγαπηνός, από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, υπηρετούσε ως εφέτης.

Το 1901 αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων και τοποθετήθηκε ως υπολοχαγός στη φρουρά της Αθήνας. Λίγους μήνες αργότερα κατατάχθηκε εθελοντής στα στρατιωτικά σώματα που πολεμούσαν τους Βούλγαρους κομιτατζήδες στην οθωμανοκρατούμενη Μακεδονία, επειδή πίστευε ότι η ελληνική ψυχή της Μακεδονίας θα αφυπνιζόταν μόνο με τη στρατιωτική δράση.

Πολέμησε, κυρίως, στην περιοχή του Βερμίου και τον Σεπτέμβριο του 1906 έγινε αρχηγός στρατιωτικού τμήματος. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του στις σκληρές μάχες για την εκκαθάριση της βαλτώδους λίμνης των Γιαννιτσών (Βάλτος για τους ντόπιους), η οποία είχε καταστεί από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες οχυρό απροσπέλαστο.

Στις 14 Νοεμβρίου 1906 τραυματίσθηκε, όταν οι άνδρες του δέχθηκαν επίθεση από το απόσπασμα του κομιτατζή Αποστόλ Πετκόφ και μετέβη στη Θεσσαλονίκη για νοσηλεία. Επέστρεψε στις αρχές του 1907 στην περιοχή, αλλά η κατάσταση της υγείας του χειροτέρεψε, καθώς προσβλήθηκε από ελονοσία.

Τότε, το κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα που έδρευε στην Αθήνα, διέταξε την αντικατάστασή του από τον λοχαγό Νικόλαο Δουμπιώτη (καπετάν Αμύντα). Προτού αναχωρήσει από την περιοχή, ο καπετάν Άγρας θέλησε να συναντηθεί με τους αρχηγούς των βουλγαρικών τμημάτων Κασάπσκι και Ζλάταν, με σκοπό είτε να τους εξαγοράσει, είτε να τους πείσει να στραφούν ενωμένοι Έλληνες και Βούλγαροι κατά των Τούρκων.

Παρά την αντίδραση των Ναουσαίων προκρίτων, δέχτηκε να συναντηθεί με τους δύο Βουλγάρους οπλαρχηγούς σε ουδέτερο έδαφος, συνοδευόμενος από ένα άνδρα της εμπιστοσύνης του, τον Αντώνη Μίγκα. Οι Βούλγαροι, παρά τις διαβεβαιώσεις τους, συνέλαβαν αμέσως τους δύο μαχητές και αφού τους διαπόμπευσαν επί μία εβδομάδα, περιφέροντάς τους στα βουλγαρικά χωριά της περιοχής ως δήθεν αιχμαλώτους, τους απαγχόνισαν από τον κλάδο μιας καρυδιάς, που βρισκόταν κοντά το χωριό Τέχοβο στις 7 Ιουνίου 1907.

Ο θάνατος του καπετάν Άγρα συντάραξε το ελληνικό στοιχείο της περιοχής και η προδοσία των Βουλγάρων φανάτισε τους Έλληνες αντάρτες, με αποτέλεσμα ο Μακεδονικός Αγώνας να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση.

Παύλος Μελάς

  Γεννήθηκε στη Μασσαλία της Γαλλίας. Η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τη Βόρεια Ήπειρο. Μετά τη μετακίνηση της οικογένειας στην Αθήνα, σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ' όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού το 1891. Φέροντας τύψεις για την έκβαση του πολέμου του 1897 συμμετείχε από τους πρώτους στο ιδρυθέν το 1900 Μακεδονικό κομιτάτο για την εμψύχωση του απογοητευμένου ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας και σε αντίδραση στη δράση των Βουλγάρων κομιτατζήδων.

 Έτσι από τον Φεβρουάριο του 1904 ο Παύλος Μελάς έσπευσε με άλλους τρεις αξιωματικούς, τους Α. Κοντούλη, Α. Παπούλα και Γ. Κολοκοτρώνη, προς επιτόπια μελέτη της κατάστασης. Αποτυγχάνοντας σε εκείνη την πρώτη προσπάθεια, επανήλθε τον Ιούλιο του ίδιου έτους οπότε και εισήλθε στη Μακεδονία ως ζωέμπορος με το όνομα "Πέτρος Δέδες". Μετά 20ήμερη παραμονή συναντήθηκε με τον Λάμπρο Κορομηλά στη Θεσσαλονίκη ανταλλάσσοντας σκέψεις για ανάληψη επιχειρήσεων και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα.

Στις 18 Αυγούστου όταν όλα ήταν έτοιμα κατά το σχέδιο ο Παύλος Μελάς με το επιχειρησιακό όνομα Καπετάν Μίκης Ζέζας, επικεφαλής σώματος εκ 35 μόλις ανδρών, που το αποτελούσαν Μακεδόνες, Μανιάτες και Κρητικοί, ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους και εισήλθε ένοπλα στα Μακεδονικά εδάφη με την εντολή να ασκεί καθήκοντα αρχηγού και στις μικρότερες ομάδες που δρούσαν εν τω μεταξύ στη περιφέρειες Μοναστηρίου και Καστοριάς.

 Ο αγώνας ήταν σκληρός , γιατί ούτε δοκιμασμένους οδηγούς είχαν, ούτε εύκολα μπορούσαν να τροφοδοτηθούν. Τους δυσκόλευαν πολύ και οι αδιάκοπες βροχές. Εκτός αυτών οι τουρκικές αρχές είχαν πληροφορηθεί το πέρασμα από τα σύνορα αυτού του ελληνικού σώματος και το καταδίωκαν με ενισχυμένο στρατιωτικό απόσπασμα. Ο Μελάς άρχισε αμέσως να αντιδρά εναντίον των κομιτατζήδων για να ξεκαθαρίσει την περιοχή , αλλά και γιά να οργανώσει την τοπική άμυνα. Κέντρο των επιχειρήσεών του ήταν τα χωριά Νεγοβάνη και Λέχοβο.

Τη δράση του συνέχισε αδιάκοπα ως τις 13 Οκτωβρίου 1904. Εκείνη την ημέρα βρισκόταν στο χωριό Στάτιστα, που σήμερα προς τιμή του ονομάζεται Μελάς. Η συμμορία κομιτατζήδων του Μήτρου Βλάχου, τον πρόδωσε. Τουρκικό απόσπασμα κύκλωσε το χωριό και το τμήμα του Μελά.Μετά από δίωρη λυσσαλέα μάχη διέταξε αιφνίδια έξοδο τεθείς επικεφαλής των ανδρών του. Στην επιχείρηση αυτή τραυματίσθηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα και πέθανε μετά από μισή ώρα στα χέρια του φίλου του, Γεώργιο Στρατινάκη.

 Γύρω από το σώμα του νεκρού Π. Μελά εκτυλίχθηκε μια διπλωματική επιχείρηση για την παραλαβή και ενταφιασμό του. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να γίνει γνωστό στους Τούρκους ποιος ήταν ο νεκρός, και συγκεκριμένα ότι ήταν Έλληνας αξιωματικός, διότι αυτό θα δημιουργούσε διπλωματική κρίση. Αρχικά ο νεκρός θάφτηκε από τους χωρικούς έξω από τη Στάτιστα ενώ οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την ταυτότητά του. Αργότερα ο προεστός της Στάτιστας ονόματι Ντίνας απεσταλμένος της ελληνικής πλευράς (πιθανώς του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη ή του οπλαρχηγού Κύρου) επιχείρησε να ξεθάψει και να μεταφέρει αλλού τον νεκρό. Στο μεταξύ όμως ο θάνατος του Μελά είχε μαθευτεί στην Αθήνα και η Τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα ειδοποίησε τις Τουρκικές Αρχές της Θεσσαλονίκης να βρουν το πτώμα ώστε να το χρησιμοποιήσουν ως απόδειξη της Ελληνικής επέμβασης σε Τουρκική επικράτεια.

 Έτσι, ενώ ο Ντίνας έκανε την εκταφή εμφανίστηκε Τουρκικός στρατός. Τότε έκοψε βιαστικά το κεφάλι του νεκρού και έφυγε. Το κεφάλι τάφηκε μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι ενώ οι Τούρκοι πήραν το ακέφαλο σώμα και το πήγαν στην Καστοριά για αναγνώριση. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, που γνώριζε τα πάντα, κινητοποίησε τη νεολαία της Καστοριάς που περικύκλωσε το Διοικητήριο και απαιτούσε να τους δοθεί το σώμα "κάποιου Ζέζα" που ήταν Έλληνας. Ο Μητροπολίτης, προειδοποιώντας ότι μπορεί να συμβούν ταραχές που θα έβλαπταν την ειρηνική συμβίωση Τούρκων και Ελλήνων κατάφερε να του δοθεί το σώμα το οποίο και τάφηκε στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών.

 

 

 Η είδηση του ηρωικού θανάτου του συγκλόνισε το πανελλήνιο. Ολόκληρη η Αθήνα πένθησε. Ο θάνατός του έγινε αφορμή να τρέξουν στη Μακεδονία πολλοί Έλληνες αξιωματικοί. Ο αγώνας για την απελευθέρωση της Μακεδονίας οργανώθηκε, απλώθηκε, γιγαντώθηκε για να καταλήξει στους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13. Ο Μελάς στάθηκε ο πρωτομάρτυρας γιά το ξαναγύρισμα της Μακεδονίας στους κόλπους της ελληνκής πατρίδας

 Μετά το θάνατο του η δράση των Ελληνικών δυνάμεων έγινε πιο έντονη, περιορίζοντας τη δράση των Βούλγαρων κομιτατζήδων, και επιτυγχάνοντας την ένωση Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Σήμερα, το όνομα του Παύλου Μελά φέρει προς τιμή του το χωριό Στάτιστα ενώ πλήθος προτομών του στολίζουν πλατείες πόλεων μεταξύ των οποίων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, την Κοζάνη και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Ο Παύλος Μελάς θεωρείται σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα, και πολλά προσωπικά του αντικείμενα εκτίθενται τώρα στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Θεσσαλονίκης και στο μουσείο Παύλος Μελάς στην Καστοριά.

 

Παύλου Μελᾶ τὸ ὄνειρο,ἡ μόνη του μανία
ἦταν μὴ μείνῃ Βούλγαρος,μέσ' στὴ Μακεδονία.
Παῦλος Μελᾶς κὶ' ἄν πέθανε,τ'ἀδέλφια του θὰ ζήσουν
Αὐτά θὰ πολεμήσουνε,τὴ Βουλγαρία νὰ σβήσουν.
Ὁ πόθος σ'ἔστειλε νὰ πᾶς στὰ ξένα
Νὰ πᾶς στὸν πόλεμο μὲσ' τὴ φωτιά.
Νὰ σώσῃς ἀδέλφια δεδουλωμένα
Βασανισμένα ἀπό τὴ σκλαβιά,Παῦλε Μελᾶ.
Ἕνα πουλάκι ἐπέταξε ἀπό μέσ' ἀπ' τὴν Ἀθήνα
στὰ σύννεφα φτερούγισε γιὰ τὴ Μακεδονία
καὶ πῆγε καὶ πολέμησε γιὰ τὴν ἐλευθερία.
Χειμώνας πλάκωσε,σύννεφα χιόνια
Τὰ ἄνθη πετάξανε τὴ μυρωδιά,
Κὶ ἐσύ μαρτύρησες ὑπέρ πατρίδος,
Κὶ εἶσαι θαμμένος στὴν Καστοριά
Παῦλε Μελᾶ.
Ἔλθετε καὶ δώσατε μοι,εἰς τὸν τάφον μου ἐδῶ
πονεμένα μου ἀδέλφια,τελευταῖον ἀσπασμόν,
Πλησιάσατε κοντά μου προσφιλεῖς μου ἀδελφοί
Νὰ σᾶς πῶ γιὰ τὰ παιδιά μου,ἡ καρδιά μου τὶ ποθεῖ.
Ὅτι ἡ Μακεδονία μὲ ἐκάλεσε νὰ 'λθῶ καὶ ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν,ἦλθον νὰ θυσιασθῶ. Λέγετε τη Ναθαλία καὶ τὸν Μίκη τὸν μικρό καὶ τὴ μάνα τὴ γλυκεῖα,νὰ μὴν κλαίῃ δὶ' αὐτό.Κάθε μέρα με δροσίζουν,ἐδῶ πέρα τακτικά εἰς τὸν τάφον μου ἐπάνω δάκρυα Ἑλληνικά.

Κωστής Παλαμάς

Δεν στο παν΄εις το Λέχοβο, Παύλε Μελά, στο Στρέμπενο, Πελκαμένη

στη Στάτιστα για να μην πας, λημέρι να μη κάμεις.

Εκει ΄ναι τα σκυλιά, οι λυσιασμένοι λύκοι.

Ο Παύλος δεν τους άκουσε, στη Στάτιστα λημεριάζει,

οι Βούλγαροι τον έφεραν στρατό ‘π’ το Κονοπλάτι.

Βαστάει ντουφέκι ο έρημος με τους καπεταναίους

Αλέξην Καραλίβανον, Γεώργιον τον Μπολάνην,

Νικόλαον τον Πύρζαν, τον Πούλικαν τον Γιάννη,

ο Κατσιαμάκας έφυγε με οκτώ δέκα νομάτοι.

Ένα μολύβι τόρχεται και τον περνάει στην μέση.

-Παιδιά μ΄, μη με αφήσετε οι Τούρκοι να με πάρουν,

Βούλγαροι το κεφάλι μου στη Σόφια να το πάνουν,

Να πάτε το ντουφέκι μου στο Μίκη , τον υιό μου, Πύρζα ,

και το χρυσό σταυρό στη δόλια μου γυναίκα.

Πες τους να μη με κλάψουνε , στα μαύρα μη ντυθούνε,

θα βγούνε άλλοι αρχηγοί να με εκδικηθούνε,

Θα διώξουνε τη Βουλγαρία απ΄τη Μακεδονία.

Δημοτικό τραγούδι για τον Παύλο Μελά

VIDEO: Χορωδία σε ύμνο για τον Παύλο Μελά

VIDEO: Κινηματογραφική ταινία

ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ

Η Ρω ή Ρώγη ή Ροπή, όπως την αναφέρουν διάφοροι χάρτες ή παλιά βιβλία, βρίσκεται 4 μίλια δυτικά από το Καστελλόριζο και σε απόσταση 12 μιλίων από τις τoυρκικές ακτές.

Είναι το πρώτο νησάκι που βλέπει ο επισκέπτης από το πλοίο λίγο πριν φτάσει στο νησί προερχόμενος από τη Ρόδο, με την ελληνική σημαία να ανεμίζει και το Κάστρο να δεσπόζει στη μέση και ψηλά, σαν μάρτυρας μιας μακράς Ιστορίας πολυκύμαντης αλλά όχι ξεχασμένης.

Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν το Καστελλόριζο, την ονόμασαν «Καρά αντά», από το μελανωπό χρώμα των βουνών της.Η ονομασία «Άι Γιώργης» δόθηκε από το μικρό εκκλησάκι με τη λιτή αιγαιοπελαγίτικη, μοναστηριακού ρυθμού, αρχιτεκτονική που μέχρι σήμερα σώζεται ιερό και αμόλυντο στο μικρό και πεταλοειδές λιμανάκι της Ρω.

Κοντά του υπάρχει μια μικρή αγροτική έκταση, που καλλιεργεί ο εκάστοτε διαμένων κτηνοτρόφος.
Η Pω ανήκει «κατά κυριότητα» στο Δήμο Μεγίστης, ο οποίος κάθε τέσσερα χρόνια την εκμισθώνει σε κτηνοτρόφο κάτοικο Καστελλορίζου με τη διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού.

Σ΄ αυτό το άγονο νησί, έζησε μια Ελληνίδα νησιώτισσα. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη.

Έγινε γνωστή στο πανελλήνιο ως «κυρά της Ρω» γιατί επί 40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη δύση του ήλιου, για να πει σ’ όλους, πως τούτος ο τόπος που πατούσε, απέναντι από τα τουρκικά παράλια, ήταν Ελλάδα.

Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της, Κώστα και την τυφλή μητέρα της από το 1924. Μετά το θάνατο και του άντρα της και της μητέρας της, η κυρα-Δέσποινα ή η «Κόρη της Ρω» όπως την έλεγαν στο νησί, κατόρθωσε μόνη της να κατοικήσει και να κρατήσει ελληνικό το νησάκι της, καλλιεργώντας και βόσκοντας εκεί τα λιγοστά ζώα της.Το σπουδαιότερο είναι πως συνεργάσθηκε με τον Ιερό Λόχο και με άλλους αντιστασιακούς.Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πήγε στο Καστελόριζο και εκεί έδρασε με τις αποστολές στρατευμάτων για τη Μέση Ανατολή, κρύβοντας και φυγαδεύοντας αξιωματικούς και στρατιώτες. Τότε, όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του Καστελόριζου, είχαν φύγει για τα γύρω νησιά, την Κύπρο, την Αίγυπτο.

Όταν με διαταγή των Άγγλων εγκαταλείφθηκε ομαδικά το Καστελλόριζο, εκείνη παρέμεινε μόνη στη Ρω. Και με θάρρος και ψυχραιμία αντιμετώπισε όλους τους κινδύνους. Εξαιτίας αυτής της ηρωίδας, το μικρό αυτό νησί παρέμεινε ελληνικό, στο οποίο ύψωνε τη σημαία ή χαιρετούσε με αυτήν τα διερχόμενα πλοία. Κι εκείνα ανταπέδιδαν το χαιρετισμό με τα σφυρίγματα τους. Για τον ηρωισμό της έγραψε αρχικά ο Μιχάλης Χονδρός στα «Καστελλοριζιακά Νέα» το 1960.

Μετά τα γνωστά γεγονότα του 1974, όπου Τούρκοι τοποθετούσαν κρυφά τη σημαία τους, η γυναίκα και το νησάκι της έγιναν γνωστά παντού. Την τίμησε η Ακαδημία Αθηνών, το Πολεμικό Ναυτικό, η Βουλή των Ελλήνων, η Εθνική Τράπεζα, Δήμοι, Σύλλογοι και άλλοι φορείς.

Η ίδια η Δέσποινα Αχλαδιώτη, είχε ζητήσει να ταφεί μ΄αυτή τη σημαία:

"Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τ’ αγαπώ.

 Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο.

 Με την Ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες…Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές.

 Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο."

Η «κυρά της Ρω» απεβίωσε σε ηλικία 94 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982.

Στις 14 Μαΐου 1982, η Δέσποινα Αχλαδιώτη κηδεύτηκε με τιμές εθνικής ηρωίδας στο Καστελλόριζο και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.Το φέρετρό της ήταν σκεπασμένο με την ελληνική σημαία.Η μνήμη της, λειτουργεί σα γέφυρα που ενώνει την αρχαία Ελλάδα των αποίκων του 9ου-8ου αιώνα π.Χ., το Βυζάντιο, την παράδοση και τον πολιτισμό αλύτρωτων πατρίδων…

Σήμερα στο νησί υπάρχει ο τάφος της, τα δύο μικρά σπιτάκια όπου διέμενε και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, όλα δίπλα στο λιμανάκι.

« Χριστέ μου δος μου δύναμη και Παναγιά μου αέρα

να πω τραγούδια μπιστικά για τη γλυκιά παντιέρα.

Σημαία μου Ελληνική, άσπρη και γαλανή μου,

όσα τραγούδια κι αν σας πω δεν πιάνεται η φωνή μου».

Λαϊκό τραγούδι Καστελλόριζου

Την είδα να σκίζει το σήμερα σαν ελπίδα να δίνει φως

Σαν να ‘ναι μες το πουθενά προορισμός

Σαν οδηγός, σαν αδελφή, σα μητέρα

Γέννηση νέου αστέρα κάνει τη νύχτα μέρα

Η κυρά της Ρω, στέκει εκεί ολοζώντανη όπως οι γυναίκες του οδοφράγματος, οι γυναίκες της Ηπείρου, η αέναος Μητέρα που εμπνέει τα παιδιά της. Σαν την Υπέρμαχο στρατηγό, την κόρη Αθηνά που έρχεται να εμφυσήσει το μήνυμα της Τιμής και της Αντίστασης ενάντια στους σχεδιασμούς αυτών που ανοίγουν την κερκόπορτα και θέλουν να φέρουν το σκοτάδι αντί να εξάγουν το φως όπως ορίζει η Φύση.

Και είδα στα πόδια μου να μπλέκονται φίδια

Να θέλουν να με θάψουν μεσ’ τη γή μου την ίδια

Να με κρατάνε δεμένο κι αναγκασμένο να ζήσω

Φυλακισμένος για πάντα στων λωτοφάγων τη νήσο

Και είδα μια κόρη με δόρυ κι ασπίδα

Θεία πνοή ήρθε ν’ αλλάξει στη ζωή μου σελίδα

Να με σηκώσει απ’ το χώμα και να με πάρει ψηλά

Εκείνη που έμαθε το Δαίδαλο να φτιάχνει φτερά.

Έρχεται η στιγμή για το μεγάλο “ΟΧΙ” με την Κυρά να δείχνει τον δρόμο και να ηγείται. Να ηγείται αυτών που Ξύπνησαν από τον λήθαργο. Αυτών που έπαψαν να είναι λωτοφάγοι και ορθώνουν ανάστημα για την δικαιοσύνη, για το σύνολο, για τον μοναδικό σκοπό ζωής. Απέναντι στους “ιδιώτες”, τους ιδιοτελείς που εκποίησαν συνανθρώπους και Γη για να γεμίσουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.

Η κυρά της ρω.

Να ΄ναι το χώμα σου αλαφρύ

στη Ρω που σε σκεπάζει,
να ΄ρχονται και οι αετοί,
συντρόφια σου το βράδυ.
Να σε κρατάνε συντροφιά,
να μην είσαι μονάχη,
στα μύρια σου "Μολών λαβέ"
να κάνουν παρακάθι.
&
Κυρά περήφανη της Ρω
και του νησιού αφέντρα,
σ΄εσένα τα παράσημα
και δεν χωρά κουβέντα.
&
Στρώμα σου να ΄χεις τα λευκά,
πάπλωμα τα γαλάζια,
αυτά που ύψωνες ψηλά
κι υπέστελλες τα βράδυα.
Σ΄εσένα όλη η τιμή,
σ΄εσένα η ευγνωμοσύνη,
να ΄ναι το χώμα σου αλαφρύ
κι αιώνια η μνήμη.
&
Κυρά περήφανη της Ρω
και του νησιού αφέντρα,
σ΄εσένα τα παράσημα
και δεν χωρά κουβέντα.

Και είπα, όλα γύρω βλέποντας:Νησί,

αβασίλευτη στο πέλαο δόξα,

ω ριζωμένο στο πολύβοο διάστημα

και στου Ομήρου το στίχο λουσμένο,

βυθισμένο στον ύμνο.

Άγγελος Σικελιανός

Δώδεκ' αδέρφια τα τρανά στεφάνια ελαιών,
Αιγαίου τόλμη έρωτα θανάτου και θεών,
στο περιδέραιο- ξέχωρο- πετράδι κάθε νήσος,
κάποια μεγίστη στέκεται αντίθετη στο μίσος.

του Μεγιστέα γέννημα "Μεγίστη" τιμημένη,
"Κισθήνη" Στράβωνος κυρά και πάντ’ αξιωμένη,
του Στέφανου Βυζάντιου η "Πολυίστωρ" στέκει,
το μαρτυράνε άλλωστε πολλά και καθ' "αστροπελέκι".

Κυρά της Ρω καλή κυρά- Δέσποιν' Αχλαδιώτη,
του πέλαγους προστάτιδα και όπως πάντα πρώτη,
κοίτα στο βράχ' απέναντι στο Κόκκινο Καστέλο,
ψηλά που είσαι καν' ευχή της κάκητας- να σπάσει το μαστέλο.

μια ομορφιά ξεχωριστή του σήμερα η όψη,
σημείο που τιμήθηκε με του σπαθιού την κόψη,
ορθός- σελίδα κόκκινη- βράχος- μεγάλου πάθους,
Καστελόριζο- βήμα- στων μύθων μας το βάθος.
 ΦΑΙΔΩΝ ΑΛΚΙΝΟΟΣ

 

VIDEO

http://youtu.be/2iXMXQNNoFU

ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ ,ΤΟΥ ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΑΠ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ " ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ"- ΕΡΤ.

Ελαβα αρκετά στοιχεία από¨www.pare-dose.net

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ένας από τους σπουδαιότερους φιλόσοφους και επιστήμονες της κλασικής εποχής. Γεννήθηκε το 384 π.χ. στη Στάγειρα Χαλκιδικής.

Οι γονείς του, Νικόμαχος και Φαιστίδα κατάγονταν από τους οικιστές της Χαλκιδικής. Ο πατέρας του ήταν από την Άνδρο και η μητέρα του από τη Χαλκίδα.

Ο Αριστοτέλης έχασε νωρίς τους γονείς του και μεγάλωσε μακριά από την πατρίδα του, στον Αταρνέα της Τρωάδας. Το 367 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και έγινε δεκτός στην Ακαδημία του Πλάτωνα στην οποία έζησε 20 χρόνια, στην αρχή ως μαθητής και στην συνέχεια ως συνεργάτης.

Εκεί γνώρισε τον Πλάτωνα και η στάση του απέναντι του ήταν εξ αρχής κριτική και δημιουργική.

Το 347 φεύγει από την Αθήνα και την ίδια χρονιά πεθαίνει και ο Πλάτωνας. Μαζί με τον Ξενοκράτη μεταβαίνει στην Άσσο, στην οποία παρέμεινε γιά 3 χρόνια. Αμέσως μετά ανέλαβε την μόρφωση του δεκατριάχρονου τότε, Αλεξάνδρου και αποφάσισε να επιστρέψει στη γενέτειρα του την Στάγειρα Χαλκιδικής.

 Στην Αθήνα επέστρεψε το 334 και παρέμεινε σ’ αυτή ως το 323, διδάσκοντας στο περίφημο «Λύκειον», γυμναστήριο που βρισκόταν στη θέση του σημερινού Εθνικού Κήπου. Τότε, έντεκα χρόνια μετά το θάνατο του δασκάλου του Πλάτωνα ίδρυσε και την φιλοσοφική σχολή «Περιπατητική».

Μετά το θάνατο του Μέγα Αλέξανδρου στην Αθήνα ανέλαβαν την εξουσία οι αντιμακεδονίζοντες και έτσι ο Αριστοτέλης αναγκάστηκε να φύγει γιά τη Χαλκίδα στην οποία πέθανε το 322 π. Χ σε ηλικία 63 ετών.

Ο Αριστοτέλης ήταν μιά από τις κορυφαίες μορφές, πνεύμα πολύπλευρο και ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές όλων των εποχών. Παρά την εικοσαετή παραμονή του στην Ακαδημία του Πλάτωνα, ο Αριστοτέλης λόγω και της καταγωγής του είχε διαφοροποιηθεί στην φιλοσοφία του απο την Πλατωνική φιλοσοφία.

 Καθιέρωσε την αρχή της «κοινής λογικής» και είναι ο δημιουργός της «λογικής». Κατά τον Αριστοτέλη η «λογική» είναι όργανο της φιλοσοφίας.

 Με την συλλογιστική του έδωσε τον ορισμό της «έννοιας» ως υποκειμενικό αντίκρισμα της ουσίας ενός πράγματος ενώ πίστευε ότι η εντύπωση μας γιά τα πράγματα διαμορφώνεται από τις ιδιότητες τους.

Ταξινόμησε τις έννοιες στις εξής 10 κατηγορίες χρηιμοποιώντας γιά παράδειγμα έναν άνθρωπο γνωστό, τον Κορίσκο: 1) Ουσία. 2) Ποσότητα. 3) Ποιότητα. 4) Σχέση. 5) Τόπος. 6) Χρόνος. 7) Θέση. 8) Κατάσταση. 9) Ενέργεια. 10) Πάθημα.

 Όσο αφορά την οντολογία ο Αριστοτέλης έλεγε ότι τα όντα αποτελούνται από ύλη και μορφή, συστατικά αιώνια και αμετάβλητα που συνυπάρχουν. Κατά την γένεση ενός όντος η ύλη αποτελεί την δυνατότητα της πραγμάτωσης και η μορφή την ενεργό παρουσία του. Η ύπαρξη είναι η παρουσία της μορφής μέσα στα πράγματα σε δεδομένο χώρο και χρόνο.

Σύμφωνα τώρα με το τελεολογικό κριτήριο υποστήριξε ότι η φύση δημιουργεί πάνω σε προκαθορισμένη κλίμακα ειδών από τα ατελέστερα προς τα τελειότερα όντα τα οποία γίνονται γιά να εξυπηρετήσουν την πραγμάτωση άλλων ανώτερων ειδών.

 Έργα του: Περί ουρανού, Περί ψυχής, Περί ερμηνείας, Ηθικά Νικομάχεια, Ποιητική, Πολιτικά, Κατηγορία.